Του Γιώργου Καζαμία*
Με την εκλογή της η κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη αποφάσισε όπως παραχωρήσει πολεοδομικά κίνητρα στους επιχειρηματίες ανάπτυξης γης ή άλλους ενδιαφερομένους για να βοηθήσουν την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και στο άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας μέσω του οικοδομικού τομέα. Φυσικά, η δραστηριότητα αυτή συνδυάστηκε με την παραχώρηση υπηκοότητας σε όσους έκαναν επενδύσεις – αγορές πέραν ενός συγκεκριμένου ποσού, αλλά αυτό είναι μια εντελώς διαφορετική συζήτηση.
Η αναφορά στην παραχώρηση υπηκοότητας γίνεται επειδή η συντριπτική πλειοψηφία των αγοραστών τέτοιων αναπτύξεων είναι ξένοι υπήκοοι.
Αν είναι ορθή ή λανθασμένη η απόφαση της κυβέρνησης για παραχώρηση πολεοδομικών κινήτρων ή χαλαρώσεων είναι στην υποκειμενική κρίση του καθενός και κάθε άποψη είναι σεβαστή. Το χωρίς αμφισβήτηση κατακριτέο σε αυτή την απόφαση είναι η έλλειψη ενός γενικότερου πλάνου-πλαισίου για το υπό ποιες συνθήκες παραχωρούνται τα κίνητρα αλλά, το σημαντικότερο, σε ποιες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας παραχωρούνται.
Με βάση τις σημερινές συνθήκες, η ανέγερση ψηλών κτιρίων δυνητικά επιτρέπεται σε όλες τις περιοχές είτε αυτές είναι τουριστικές, είτε χωριά, είτε οικιστικές, είτε στο κέντρο της πόλης, είτε παραλιακές κ.ο.κ. Παρατηρείται δηλαδή μια άτακτη ανάπτυξη και απαράδεκτη χαλάρωση αγνοώντας ειδικές ή άλλες συνθήκες συγκεκριμένων περιοχών. Το έργο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης γίνεται ακόμα πιο δύσκολο αν αναλογιστεί κανείς ότι πριν κατατεθεί αίτηση για άδεια οικοδομής προς τις δημοτικές υπηρεσίες εξασφαλίζεται πολεοδομική άδεια από τον αιτητή, γεγονός που καθιστά αδύνατη την άρνηση έκδοσης τέτοιας άδειας, καθώς καθιστά τον εκάστοτε δήμο νομικά υπεύθυνο βάσει νομοθεσίας.
Για όσους θα βιαστούν να ισχυριστούν ότι το Τμήμα Πολεοδομίας ζητά εκ των προτέρων τις απόψεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναφέρω πως ουκ ολίγες φορές η άποψη είτε δεν λαμβάνεται υπόψιν, είτε σε ορισμένες περιπτώσεις δεν ζητείται καθόλου. Ακόμα και αυτές οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, πιο συγκεκριμένα η Νέα Υόρκη που παρατηρείται το φαινόμενο των ψηλών κτιρίων, έχουν περιορίσει την ανέγερσή τους σε συγκεκριμένες περιοχές.
Εύκολα κάποιος μπορεί να παρατηρήσει ότι στην Κύπρο τα ψηλά κτίρια είναι διάσπαρτα δημιουργώντας ακαλαισθησία. Κυρίως, όμως, δημιουργούν λειτουργικά προβλήματα σε οικιστικές περιοχές εγκλωβίζοντας υφιστάμενους πολίτες που διαμένουν ήδη σε αυτές υποβιβάζοντας και την ποιότητα ζωής τους. Οι μαρτυρίες και τα προβλήματα πολλά, οι κυβερνητικές πράξεις ανύπαρκτες. Υπάρχει πλάνο πυρόσβεσης σε ένα ψηλό κτίριο αν ξεσπάσει πυρκαγιά στο 30ό όροφο; Υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός και εκπαίδευση στην Πυροσβεστική Υπηρεσία; Υπάρχουν επαρκείς χώροι στάθμευσης για αποφυγή κυκλοφοριακού εμφράγματος σε αυτές τις περιοχές; Υπάρχει πλάνο για αποφυγή έκδοσης αδειών στο ήδη καταπονημένο κέντρο πόλεων; Αυτά είναι ελάχιστα από τα πολλά ερωτήματα που χρήζουν απάντησης από τους εμπνευστές αυτής της πολιτικής.
Για να υπάρξει η όποια υπόνοια για στείρα αντιπολίτευση δηλώνεται εκ των προτέρων πως καλό θα ήταν παραχωρηθούν τέτοια κίνητρα δημιουργώντας εμπορικά και οικονομικά κέντρα στο νησί, αλλά αυτά θα πρέπει να περιορίζονται σε προαποφασισμένους χώρους, δημιουργώντας πραγματική και όχι πρόσκαιρη και επιφανειακή ανάπτυξη.
Προφανώς, η κυβέρνηση εμπνεύστηκε από πολιτικές άλλων χωρών, χωρίς αυτό να είναι κατ’ ανάγκην κακό, αλλά στο πλαίσιο αντιγραφής τους φαίνεται ότι έχασε το πραγματικό νόημα στην πορεία και δημιούργησε μια χαοτική και ανεξέλεγκτη κατάσταση με θύματα, ακόμα μια φορά, τους πολίτες. Καλή η ανάπτυξη και η εφαρμογή νέων πολιτικών, εφόσον υπάρχει σεβασμός στα δικαιώματα, αλλά και στην ποιότητα ζωής των πολιτών που εκτιμάται πως για ακόμα μια φορά θυσιάζονται για πρόσκαιρες θριαμβολογίες και success stories.
*Πολιτικός επιστήμονας, δημοτικός σύμβουλος ΑΚΕΛ Γερμασόγειας