Του Αντώνη Λοΐζου*
Για εκείνους τους τυχερούς που έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανεγείρουν το δικό τους κτίριο, η συνήθης διαδικασία είναι:
- • Επιλέξετε τον αρχιτέκτονα σας. Δώστε του σαφείς οδηγίες τι θέλετε και συζητάτε μαζί του (προσοχή να μην σας παρασύρει) τι υπηρεσίες θα έχει η οικοδομή, τον χρόνο αποπεράτωσης των σχεδίων, τον χρόνο κατασκευής και βέβαια το οικονομικό κόστος.
- • Επιλέξετε τους υπόλοιπους συμβούλους της οικοδομής σας, όπως πολιτικό μηχανικό, ηλεκτρομηχανολόγο, επιμετρητή οπσοστήτων και για μεγάλα έργα τον διευθυντή του έργου. Για όλους τους συμβούλους σας συζητήστε εκ των προτέρων την βάση και το ύψος των δικαιωμάτων τους.
- • Όταν ετοιμαστούν τα προκαταρκτικά σχέδια και οι αρχικές προδιαγραφές, να ετοιμαστεί το προκαταρκτικό κόστος για να διαπιστωθεί εάν βρίσκεται το έργο εντός του προϋπολογισμού.
- • Ζητήστε προσφορές από εργολάβους που εμπίπτουν στην κατηγορία που δικαιούνται να αναλάβουν. Εργολάβοι που αναλαμβάνουν έργα πέραν της άδειας τους, ίσως το συμβόλαιο σας να είναι άκυρο.
- • Όταν λάβετε τις προσφορές, συμφωνείστε με τον αρχιτέκτονα/ επιμετρητή σας να ετοιμάσει συγκριτικό πίνακα κόστους.
- • Μπορείτε να ζητήσετε και προσφορές από υπεργολάβους «δικούς σας» και να συγκρίνετε με εκείνους του κυρίως εργολάβου.
- • Επιμένετε από όλους τους εμπλεκόμενους εργολάβους όπως παρουσιάσουν τραπεζική εγγύηση για καλή εκτέλεση και εντός του χρόνου παράδοσης. Μη πεισθείτε από διάφορους ότι δεν χρειάζεται προκαταβολή και ούτε το κόστος της τραπεζικής εγγύησης.
- • Εάν δεν γνωρίζετε τον κύριο εργολάβο ιδιαίτερα, ζητείστε από τρίτους συστάσεις (παλαιότεροι πελάτες και από τους δικούς σας συμβούλους).
- • Δώστε ιδιαίτερα προσοχή στον εργολάβο διότι ορισμένοι έχουν κύριο στόχο την διεκδίκηση επιπλέον απαιτήσεων/αποζημιώσεων. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι σκαρφίζονται οι εργολάβοι για επιπλέον απαιτήσεις, είτε σε χρόνο και/είτε σε κόστος. Για τον λόγο αυτό ως ιδιοκτήτης θα πρέπει να περιορίσετε τις απαιτήσεις σας για αλλαγές και να μην παρασυρθείτε από διάφορους (περιλαμβανομένων και συγγενών/φίλων κλπ) για τις δικές τους υποδείξεις σε αλλαγές κλπ. Ως εκ τούτου ζητάτε εκ των προτέρων την κοστολόγηση των αποφάσεων σας.
- • Ζητάτε ανά μήνα/δίμηνο εκθέσεις προόδου και κόστος από τους συμβούλους σας.
- • Δεν θα είναι λάθος να επισκέπτεστε την οικοδομή σας κατά διαστήματα (τουλάχιστον 1/μήνα).
- • Διατηρείστε την ψυχραιμία σας όπως μη παρασυρθείτε από νέες ιδέες που συνήθως συνδέονται με την αύξηση κόστους και καθυστερήσεις.
- • Εάν υπάρχει περιορισμός στο χρήμα και έχετε ζητήσει δάνειο, να πληροφορήσετε τον χρηματοδότη σας αμέσως για τυχόν αύξηση του κόστους και μην φοβηθείτε ότι θα σταματήσει την χρηματοδότηση (εκτός και εάν το παρακάνετε) διότι στο τέλος η οικοδομή σας θα μείνει ατέλειωτη (όχι ασύνηθες φαινόμενο με τα Κυπριακά δεδομένα).
- • Έχετε υπόψη το 5% ή 19% Φ.Π.Α. πλέον τους διάφορους παραμέτρους (όπως μέγιστο μέγεθος σε τ.μ. κλπ).
- • ΄Εχοντας υπόψη σας ότι τυχόν αυξήσεις σε εργατικά/υλικά θα τα επωμιστείτε, όπως και θα επωμιστείτε το κόστος της παροχής υπηρεσιών (νερό-ρεύμα, ΣΥΤΑ, αποχετευτικό).
- • Μην ξεχάσετε ότι επιπλέον του οικοδομικού κόστους υπάρχει και το κόστος των επίπλων και εξοπλισμού, κήποι, τυχόν πισίνα κλπ.
- • Με την παράδοση θα πρέπει να γίνει ο τελικός έλεγχος και να συμφωνηθεί ο τελικός λογαριασμός με τον εργολάβο τους. Στο στάδιο αυτό επιμένετε να σας παραδώσουν και τα σχέδια «ως έχουν ακριβώς τοποθετηθεί» (as built) διότι στο μέλλον θα το χρειαστείτε σε περίπτωση επιδιορθώσεων κλπ.
Όπως λέμε εμείς στην Κύπρο «Ο Κυπραίος κτίζει ως και εάν θα ζήσει αιώνια και τρώει ως να είναι το τελευταίο του φαγητό». Επειδή δεν θα ζούμε αιώνια και είναι πιθανή μελλοντική του διάθεση, μην κατασκευάσετε την οικοδομή με αυστηρά τις δικές σας ιδιοτροπίες όπως κολώνες του Παρθενώνα, μεγάλα ανοίγματα με τζάμια, κάβα κλπ που άνκαι είναι αρεστά, ίσως να μην πληρώνονται από τον νέο αγοραστή. Εάν είναι η οικοδομή πέραν του ενός ορόφου, είτε εγκαταστήστε, είτε κάνετε πρόνοια για ανελκυστήρα, διότι μετά θα το μετανιώσετε.
Προσέξετε:
- • Εάν έχετε σχετικά μεγάλο κήπο να κάνετε πρόνοια για διάτρηση και σύστημα ποτίσματος.
- • Στο θέμα ασφάλειας μην ξεχάσετε την τοποθέτηση συστήματος συναγερμού.
- • Προσπαθήστε για συστήματα ενέργειας και φωτοβολταϊκών κλπ.
- • Διπλό χώρο στάθμευσης τουλάχιστον.
- • Αποθηκευτικός χώρος τουλάχιστον 10% του εμβαδού της οικοδομής.
- • Προσέξετε στο θέμα της θέρμανσης. Μονάδες οροφής προκαλούν πονοκέφαλο σε περίπτωση ζεστού αέρα, ενώ η θέρμανση πατώματος προκαλεί σκόνη και δυσφορία στα πόδια.
Κλπ
Με τις επικρατούσες συνθήκες ίσως να μελετήσετε και το ενδεχόμενο να αγοράσετε κάτι έτοιμο που ίσως να μην είναι 100% δικής σας αρεσκείας, αλλά θα κοστίσει πολύ πιο φθηνά και θα γνωρίζετε τι αγοράζετε (ίδε ιστοσελίδες των τραπεζών και άλλους που διαθέτουν κατοικίες προς πώληση).
Εν πάση περιπτώσει και εάν καταφέρετε να αποπερατώσετε την οικοδομή σας, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, να ευχαριστείτε τον θεό για την βοήθεια του!!
*F.R.I.C.S. – Αντώνης Λοΐζου & Συνεργάτες Λτδ – Εκτιμητές Ακινήτων & Διαχειριστές Έργων Ανάπτυξης
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.