Του Πάνου Δανού*
Εμπόριο: Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατά τον Ιούνιο 2020, μήνα κατά τον οποίο είχαν σταδιακά αρθεί πολλά από τα περιοριστικά μέτρα για αναχαίτιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού στην Κύπρο, ο Δείκτης Όγκου Κύκλου Εργασιών Λιανικού Εμπορίου μειώθηκε κατά 2,6% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους και έφτασε στις 121,6 μονάδες (βάση 2015=100). Για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2020, ο δείκτης υπολογίζεται ότι σημείωσε μείωση 3,6% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.
Τουρκία: Λέει ότι η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει τα μαξιμαλιστικά της αιτήματα και πως οι δυο χώρες «μπορούν μόνες τους να λύσουν τα θέματά τους». Υποστηρίζει ότι τα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών δεν αφορούν μόνο μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο αλλά «και με τα δικαιώματα της μουσουλμανικής μειονότητας στην Ελλάδα και την εκλογή μουφτή». Εξακολουθεί, ακόμα, να κατέχει το 40 % του κυπριακού εδάφους και να εκβιάζει με άνοιγμα των Βαρωσίων και την δημιουργία περεταίρω τετελεσμένων. Ήδη το κλίμα είναι ‘πολεμικό‘ στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο.
Επενδυτικό Πρόγραμμα: Το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ) αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την ανάκαμψη της οικονομίας του τόπου μετά από την οικονομική κρίση του 2013 και τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, το οποίο συνεχώς βελτιώνεται, ενισχύεται και ενδυναμώνεται, καθιστώντας το ένα από τα πιο αυστηρά ρυθμιζόμενα προγράμματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόμοια προγράμματα λειτουργούν σε πάρα πολλές άλλες χώρες για επενδυτικούς και άλλους σκοπούς. Όμως, συνεχή δημοσιεύματα στο εξωτερικό, αλλά και πολιτικές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό, έχουν πλήξει σημαντικά την αξιοπιστία και ελκυστικότητα του συγκεκριμένου προγράμματος . Βέβαια, έχουν δοθεί περίπου 3500 διαβατήρια . Οι αμφισβητούμενες περιπτώσεις είναι 50, δηλ 1,4% του συνόλου.
Forex: Στον τομέα των Forex και CFD, η πλειοψηφία των χρηματιστών που εδρεύουν στην ΕΕ έχουν την έδρα τους στην Κύπρο και διαθέτουν άδεια από την CySEC (Κυπριακή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) και στο Ηνωμένο Βασίλειο με άδεια FCA. Ωστόσο, η παραχώρηση αδειών ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου θα αποσυρθεί από τις 31 Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους μόλις τελειώσει η μεταβατική περίοδος του Brexit. Παράλληλα, η Ισπανία, εξετάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης της δραστηριότητας των ‘κυπριακών‘ Forex.
Κορωνοϊος: Μία μετάλλαξη του κορωνοϊού που δείχνει να είναι δέκα φορές πιο μεταδοτική έχει προκαλέσει ανησυχία στους επιστήμονες. Σύμφωνα με το Bloomberg, η μετάλλαξη με την ονομασία D614G έχει εντοπιστεί σε διάφορες περιοχές του κόσμου, όπως και στην Ευρώπη, ενώ η τελευταία καταγραφή έγινε στη Μαλαισία. Η πανδημία ήδη έχει πληγώσει σημαντικά τον κύκλο εργασιών επιχειρήσεων που αφορούν τον τουρισμό, την εστίαση, την εκπαίδευση και τη ψυχαγωγία, με έμμεσες ή και άμεσες παράπλευρες οικονομικές απώλειες στο σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας. Όμως, όσον αφορά την εκπαίδευση, πρέπει να αναφερθεί ότι πανεπιστήμια όπως πχ το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, ένα από τα καλύτερα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Κύπρο, με φοιτητές από όλο τον κόσμο, παραμένει ένα αναπτυσσόμενο ακαδημαϊκό ίδρυμα, παρά τις προκλήσεις του COVID 19.
Τουρισμός: Κατακόρυφη ήταν η πτώση στα έσοδα από τον τουρισμό σε ετήσια βάση τον Ιούνιο και το πρώτο εξάμηνο του 2020. Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Ταξιδιωτών, τα έσοδα από τον τουρισμό τον Ιούνιο 2020 έφθασαν τα €6,7 εκ. σε σύγκριση με €350,4 εκ. τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου χρόνου, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 98,1%.
Κτηματαγορά: Μετά την αντιμετώπιση της κορύφωσης της επιδημίας, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην επένδυση είναι ένα υπαρξιακό και σύνθετο πρόβλημα για τον κλάδο της κτηματαγοράς. Η διαμόρφωση μιας στοιχειώδους κανονικότητας της παγκόσμιας αγοράς θα πρέπει να μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα ως Κύπρος, καθότι το 20% του ΑΕΠ μας εξαρτάται από τον κατασκευαστικό τομέα και τις συναφείς επενδύσεις. Η επόμενη μέρα δεν θα είναι η ίδια για τα ακίνητα και πρέπει ως Κύπρος να προσαρμοστούμε και να ενεργήσουμε ανάλογα.
Έργα: Το 2021 θα είναι έτοιμο το City of Dreams, Casino Resort, το πρώτο και μοναδικό αδειοδοτημένο πολυθεματικό καζίνο-θέρετρο στην Κύπρο. Το καζίνο-θέρετρο θα βρίσκεται στη δυτική Λεμεσό και θα κατασκευαστεί σύμφωνα με τα υψηλότερα πρότυπα αειφορίας. Θα διαθέτει 16όροφο ξενοδοχείο 5 αστέρων με 500 δωμάτια και σουίτες, καθώς και συνεδριακούς και εκθεσιακούς χώρους συνολικού εμβαδού 9.600 τ.μ. Ο χώρος παιγνίων θα εκτείνεται σε 7.500 τ.μ. και θα περιλαμβάνει περισσότερα από 100 τραπέζια και 1.000 υπερσύγχρονες παιγνιομηχανές. Στη Λευκωσία άρχισαν οι εργασίες ανάπλασης της Λεωφόρου Μακαρίου Γ’ και της αναβάθμισης του εμπορικής περιοχής της πρωτεύουσας. Επιπλέον, το πρώτο εκπτωτικό χωριό στην Λευκωσία (Κοκκινοτριμιθιά) με την επωνυμία Neo Plaza, αναμένεται να ανοίξει τις πόρτες του σύντομα . Σημαντικό γεγονός η αποπεράτωση του 360 Cyfield Οικιστικού Πύργου. Προσφέρει κατοίκηση σε ένα σύγχρονο κτήριο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, στο κέντρο της Λευκωσίας , σε ένα κτήριο με χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση, και ψηλή ασφάλεια. Η θέα, η οποία επεκτείνεται σε όλα τα σημεία της Λευκωσίας, από τον Πενταδάκτυλο, στην πεδιάδα της Μεσαορίας, στα βουνά του Τροόδους, ακόμα και μέχρι την θάλασσα της Μόρφου. Για την πόλη της Λάρνακας είναι σπουδαίας σημασίας η συμφωνία με επενδυτή για την ενιαία ανάπτυξη της μαρίνας και του λιμανιού. Η όλη ανάπτυξη αναμένεται να ανέλθει στο 1 δισεκατομμύριο και εκτιμάται πως θα προσφέρει 120 εκατομμύρια ετήσια αύξηση στο ΑΕΠ της Λάρνακας και της Κύπρου, με πολλαπλά οφέλη όχι μονό για την Λάρνακα, αλλά και για την Κύπρο ολόκληρη. Τέλος, στη Πάφο, το πιο φιλόδοξο project της Leptos Group ονομάζεται Neapolis Smart EcoCity και αφορά στην κατασκευή μιας ολόκληρης πόλης, σε μια έκταση 1,1 εκατ. τμ , που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην πόλη της Πάφου, στην περιοχή της Γεροσκήπου, με εύκολη πρόσβαση τόσο στο αεροδρόμιο όσο και στο εθνικό οδικό δίκτυο.
*B.Sc., FRICS, CEnv., VRS, IPF,
CEO του Ομίλου ΔΑΝΟΣ An Alliance of BNP Paribas Real Estate και μέλος του ΔΣ του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Κύπρου