Του Πανίκου Αργυρίδη*
Νέες διαστάσεις προσλαμβάνει σήμερα το θέμα της στέγασης στην Κύπρο, μετά την οικονομική κρίση, ιδιαίτερα στις επαρχίες Λεμεσού και Λευκωσίας, με αποτέλεσμα για χιλιάδες νέους και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης να αποτελεί όνειρο απατηλό, την ώρα που διαφαίνεται ότι οδηγούμαστε δυστυχώς σε μία νέα φούσκα ακινήτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θεωρεί ότι «το δικαίωμα κατάλληλης και ποιοτικής στέγασης σε λογική τιμή αποτελεί σημαντικό θεμελιώδες δικαίωμα» και καλεί τα κράτη-μέλη να εγκρίνουν νομοθετικές διατάξεις και να χαράξουν συγκεκριμένες πολιτικές, ώστε να εφαρμοσθεί στην πράξη αυτό το δικαίωμα στην επαρκή, καλής ποιότητας και προσιτής τιμής, στέγαση. Υπογραμμίζει δε ότι η έλλειψη δυνατότητας στους πολίτες για πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγαση θα επηρεάζει άμεσα τη ζωή τους και θα περιορίζει τις προοπτικές τους για κοινωνική ένταξη.
Η Κυβέρνηση οφείλει να προωθήσει άμεσα τον στρατηγικό της σχεδιασμό στη βάση του προγράμματος διακυβέρνησης που εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προεκλογικά και να προωθήσει πολιτικές που θα στηρίζουν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και χαμηλομεσαία εισοδηματικά στρώματα, που είναι κυρίως οι νέοι μας
Η Κυβέρνηση δεσμεύτηκε για μεταρρύθμιση της πολιτικής για τη στέγαση με στόχο τον καταρτισμό «νέας, σύγχρονης στεγαστικής πολιτικής, που θα παρέχει στήριξη σε νέους συμπολίτες μας για να αποκτήσουν στέγη και θα συνδράμει στην καταπολέμηση της αστυφιλίας και την ενδυνάμωση της υπαίθρου, με την παράλληλη δημιουργία έργων υποδομής, που θα δίνουν ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα και θα βελτιώνουν το επίπεδο ζωής» (πρόγραμμα διακυβέρνησης Ν. Αναστασιάδη, σελ.115).
Αυτή η δέσμευση επιβάλλεται όπως προωθηθεί άμεσα μέσω της ανάθεσης και πραγματικής υποστήριξης προς τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ), ο οποίος έχει την εμπειρία, την τεχνογνωσία, τις υποδομές για να στηρίξει μία τέτοια μεταρρύθμιση και αποτελεί τον θεσμοθετημένο Οργανισμό της Πολιτείας για τον σχεδιασμό και υλοποίηση στεγαστικής πολιτικής.
Η νέα πολιτική για τη στέγαση θα πρέπει να δίνει διέξοδο και προτεραιότητα:
•Στην απόκτηση ιδιόκτητης στέγης σε νεαρά ζευγάρια και ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, μέτριων και χαμηλών εισοδημάτων, μέσα από ένα σωστό και ενεργειακό σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των δικαιούχων.
•Να προσφέρει πρόσβαση σε φοιτητικές εστίες σε προσιτές τιμές στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων για φοιτητές που το πανεπιστήμιο φοίτησής τους βρίσκεται σε άλλη επαρχία από την επαρχία μόνιμης διαμονής.
•Να προσφέρει σχέδια παροχής επαγγελματικής στέγης ή ενοικίασης σε χαμηλές τιμές, σε όσους νέους και νέες αναλαμβάνουν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Με αυτό τον τρόπο θα επιλυθεί ένα σημαντικό πρόβλημα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από άνεργους νέους, κυρίως επιστήμονες (το μέτρο αυτό θα συμβάλει και στη μείωση της νεανικής ανεργίας).
•Να στηρίξει τις ορεινές και ημιορεινές περιοχές, αποτρέποντας το φαινόμενο της αστυφιλίας (μέσω κινήτρων για μόνιμη εγκατάσταση ζευγαριών), και παράλληλα έργα υποδομής που θα δίνουν τη δυνατότητα ανάπτυξης οικονομικής δραστηριότητας.
•Να προωθηθεί σχεδιασμός για την αξιοποίηση της χαλίτικης γης μέσω διαχωρισμού οικοπέδων σε αστικές και αγροτικές περιοχές από τον ΚΟΑΓ και να διατεθούν προς δικαιούχους σε τιμή κόστους.
•Να μελετηθεί και να προωθηθεί μία ολοκληρωμένη πολιτική για την επέκταση των οικιστικών ζωνών και να απλοποιηθεί η διαδικασία διαχωρισμού μεγάλων τεμαχίων στη βάση της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών και της αντιμετώπισης του φαινομένου της αστυφιλίας.
•Να ενθαρρύνει τη δημιουργία σε συνεργασία με το Γραφείο Ευημερίας κέντρων φιλοξενίας άστεγων συμπολιτών μας ή δυσπραγούντων ή ανήμπορων να αυτοσυντηρηθούν σε ιδιόκτητη στέγη, με καταρτισμένο προσωπικό.
•Να προχωρήσει στην περαιτέρω προώθηση και ενίσχυση των σχεδίων και των νέων προγραμμάτων του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης.
•Να προχωρήσει στη μείωση όλων των τελών και φορολογιών (μεταβιβαστικά, κτηματολογίου, ΦΠΑ κ.λπ.) που έχουν σχέση με την απόκτηση πρώτης κατοικίας.
•Να παταχθεί η γραφειοκρατία και να απλοποιηθούν όλες οι διαδικασίες εξασφάλισης πολεοδομικών και άλλων αδειών οικοδομής, μέσα από την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων, χρονοδιαγράμματα για ανταπόκριση στις αιτήσεις, ενοποίηση τομέων και φορέων που ασχολούνται με τη στέγαση κ.ά.).
•Να ενισχυθεί η συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για προώθηση αναπτυξιακών έργων που θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος στην Κύπρο.
Η ΣΕΚ πρωτοστάτησε στη δημιουργία του ΚΟΑΓ και κατ’ επανάληψη δήλωσε τη στήριξή της προς τον ρόλο που επιτελεί ο Οργανισμός, πιστεύοντας ότι η προώθηση κοινωνικής πολιτικής του κράτους επιβάλλεται ιδιαίτερα στις περιόδους που το κόστος ανέγερσης ή αγοράς στέγασης από την ανοικτή αγορά είναι απρόσιτο από σημαντική μερίδα της κοινωνίας.
Η περαιτέρω καθυστέρηση στην προώθηση στεγαστικής πολιτικής από πλευράς Κυβέρνησης μόνο μεγιστοποίηση του προβλήματος μπορεί να επιφέρει, με όλες τις αλυσιδωτές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, πλήττοντας παράλληλα την κοινωνική συνοχή.
* Γενικός οργανωτικός της ΣΕΚ.