Του Αντώνη Λοΐζου* 

 

Αυτό είναι το τρίτο μας δημοσίευμα εφέτος σε σχέση με το θέμα των αυξημένων ενοικίων. Είναι δεδομένη η αύξηση των ενοικίων των οικιστικών μονάδων, ιδιαίτερα των 1-2 υπνοδωματίων και ιδιαίτερα εκείνων των μονάδων που βρίσκονται είτε εντός του κέντρου των πόλεων, είτε είναι πλησίον των τοπικών κολλεγίων/ πανεπιστημίων.

Μας έκανε εντύπωση η πρόταση του προέδρου του ΕΒΕΛ Λεμεσού Κώστα Γαλαταριώτη, για την αύξηση της προσφοράς τέτοιων μονάδων σε μια προσπάθεια συγκράτησης των αυξήσεων των ενοικίων και ομολογουμένως την βρήκαμε πολύ λογική.  Ο κ. Γαλαταριώτης εισηγήθηκε όπως:

  • Αυξηθεί ο συντελεστής δόμησης για σκοπούς ανέγερσης διαμερισμάτων στην περιφέρεια των πόλεων κατά 50%
  • Οι μονάδες αυτές θα πρέπει να προσφέρονται προς ενοικίαση/πώληση, αλλά οι μεταβιβάσεις/πωλήσεις να επιτρέπονται μετά από 12 χρόνια από την αποπεράτωση του έργου.  

Για να εμπλουτίσουμε αυτή την πρόταση, παραθέτουμε και τις δικές μας απόψεις που έχουν ως εξής:

(α) Τέτοια έργα με αύξηση στη δόμηση κατά 50%, να ανεγείρονται σε τεμάχια τουλάχιστον 2.000 τ.μ. με άνετη απόσταση από τους γείτονες.

(β) Να μην ισχύει ο ανόητος περιορισμός για τα ελάχιστα εμβαδά (ίδε προηγούμενο μας άρθρο για Affordable Housing-Ιρλανδία) για να μειωθεί το κόστος της μονάδας είτε σε αγορά είτε σε ενοικίαση. Συμφωνούμε απόλυτα στην κατάργηση των ελάχιστων εμβαδών ιδιαίτερα σε κέντρα πόλεων. Η αγορά θα πρέπει να καθορίζει τα εμβαδά και όχι κάποιοι τεχνοκράτες. Γράφουμε για το θέμα από το 2000.

(γ) Δηλαδή γιατί ένα στούντιο να είναι διά νόμου 50 τ.μ. και όχι 35 τ.μ.; Η διαφορά των 15 τ.μ. με κόστος πώλησης €2.000/τ.μ. έστω €30.000 και σε διαφορά ενοικίου τουλάχιστον €100/μήνα. Και τα δύο δείχνουν μεγάλες διαφορές. Παρομοίως για τα υπόλοιπα με πολύ μεγάλες διαφορές.

(δ) Μια και που δεν έγινε κατορθωτή η επίλυση του χρονιαίου προβλήματος των κοινοχρήστων, για αυτές τις νέες μονάδες να υπάρχει ειδική νομοθεσία και ο developer να έχει την διαχείριση και με δικαίωμα άμεσης έξωσης.  Έξωση για τους κακοπληρωτές ενοικιαστές με μια απλή αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο.  Αυτό θα χαμηλώσει το ρίσκο της επένδυσης και κατ’ επέκταση των ενοικίων.

(ε)  Η πρόταση Αβέρωφ για άμεση έξωση να ισχύει και για τις οικιστικές μονάδες, όχι μόνο για εμπορικά ακίνητα.

(ζ) Να ενθαρρύνονται τα πανεπιστήμια/κολλέγια να ενοικιάζουν τις μονάδες (οι οποίες έχουν την πηγή τους σε φοιτητές) και τα ίδια να τα υπενοικιάζουν στους φοιτητές.  

(η) Η ανάπτυξη τέτοιων μονάδων στην περιφέρεια των πόλεων στις πλείστες των περιπτώσεων υποδηλοί και ύπαρξη δημόσιων συγκοινωνιών. Πρόσφατα developer παρέχει με πρόσθετο ενοίκιο την επί μηνιαίας βάσης ενοικίασης μικρών μοτοποδηλάτων για μεταφορά φοιτητών στο πανεπιστήμιο!

(θ) Η αντιμετώπιση της έλλειψης μικρών μονάδων τόσο για μονήρεις/νεαρά ζευγάρια/χαμηλά αμειβομένους, δεν μπορεί να επιλυθεί από την μια ημέρα στην άλλη. Αν και υπάρχουν διάφορα έργα υπό εξέλιξη αυτά δεν θα βοηθήσουν την αγορά άμεσα, αλλά μετά από 2-3 χρόνια, ενώ κατά τη διάρκεια αυτής της αναμονής ο αριθμός της ζήτησης θα αυξηθεί.

(ι)  Δυστυχώς η πολεοδομική μας πολιτική (εάν υπάρχει) δεν συνάδει με τη ζήτηση και τη δυνατότητα της αγοράς. Έτσι εάν πάρουμε ως παράδειγμα τα δεδομένα του έργου Αγίου Ηλία στον Πρωταρά εμβαδού 60 τ.μ. (2 υπνοδωμάτια) και τα συγκρίνουμε με τα υπόλοιπα που απαιτούν ελάχιστα εμβαδά ±80 τ.μ., για τα μεν πρώτα υπάρχει λίστα αναμονής και για τα δεύτερα (ασφαλώς πιο μεγάλα και πιο ακριβά) η ζήτηση είναι περιορισμένη. Υπάρχει η αντίληψη της Πολεοδομίας ότι «δηλαδή ο Κύπριος δεν θα ζει σε τρύπες»; Μας είναι αντιληπτός ο λόγος, εάν όμως από την άλλη οι πολίτες αυτού του Κράτους δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος της αγοράς/κατοίκησης, μας θυμίζει ότι ο Κύπριος θα πρέπει να αγοράζει Mercedes και όχι Mini. Άρα, κατ’ επέκταση, εκείνος που δεν έχει τα χρήματα ούτε για Mini να μην έχει αυτοκίνητο;

(κ) Δεν συμφωνούμε με την πρόσθετη φορολόγηση των αιτητών των διαβατηρίων/βιζών, όπου η φορολογία αυτή θα συνεισφέρει στην επιχορήγηση ενοικίων (εάν υιοθετηθεί τέτοια εισήγηση, που σταματούμε με πρόσθετες χρεώσεις;).  

Εάν επιθυμούμε κάποιου είδους ενίσχυσης της κοινωνικής βοήθειας, έχουμε υποβάλει πλήρη εισήγηση πως θα μπορεί αυτό να γίνει «εκμετάλλευση». Τα 700 διαβατήρια που παραχωρούνται τον χρόνο να κατανέμονται ανά επαρχία/τοποθεσία (περιλαμβανομένων και των ορεινών θέρετρων) έχοντας κατά νουν την ενίσχυση της τοπικής τους οικονομίας. Όσο περισσότερες περιοχές τύχουν τέτοιας «βοήθειας», τόσο το καλύτερο. Αν και αυτή η εισήγησή μας χρήζει συζήτησης, δεν είναι ορθή να προστίθενται νέα φορολογία στην αγορά ξένων με στρέβλωση της αγοράς.

Πρόσφατα σε δημοσίευση της Ε.Ε. κατάτασσε την Κύπρο ως μια από τις πρώτες χώρες σε μέγεθος οικιστικών μονάδων. Για εκείνους που έζησαν στο εξωτερικό ειδικά Λονδίνο-Παρίσι κ.λπ., είναι φανερό ότι τα ελάχιστα «κυπριακά» εμβαδά είναι τουλάχιστον πλουσιοπάροχα.

* Αντώνης Λοΐζου & Συνεργάτες Εκτιμητές Ακινήτων και Διαχειριστές Έργων Ανάπτυξης.

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.  - www.aloizou.com.cy