Του Μάριου Ιερόπουλου*

Ένα μεγάλο δίλημμα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πολλοί δανειολήπτες της πρώην ΣΚΤ

Περιμένοντας τη συμπλήρωση αιτήσεων για ένταξη επιλέξιμων δανειοληπτών στο Εστία προκύπτει, κατά την άποψή μου, σημαντικό θέμα με δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια/τρεχούμενοι χρήζουν ακόμα διόρθωσης από την πρώην Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα Λτδ (ΣΚΤ), τώρα ΣΕΔΙΠΕΣ.

Υπενθυμίζω ότι στις 05/01/2017, (αφού προηγήθηκαν αρκετά παράπονα και από άλλους ειδικούς), το γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου (ΧΕ) εξέδωσε την πρώτη απόφαση σχετικά με επιστροφή τόκων, λόγω υπερχρεώσεων σε δανειολήπτρια που υπέγραψε δανειακή σύμβαση με Βασικό Επιτόκιο (ΒΕ) αυτό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EKT). Τόσο στην συγκεκριμένη απόφαση, όσο και σε μεταγενέστερες αποφάσεις του, αναφέρει επαναφορά του επιτοκίου στη βάση και περιθώριο της αρχικής σύμβασης, (εννοείτε για περιπτώσεις όπου δεν προέκυψε ενυπόγραφη αποδοχή αλλαγής επιτοκίου). 

Για το συγκεκριμένο λάθος, οι δημόσιες ανακοινώσεις της ΣΚΤ, ανάφεραν ότι ειδοποιήθηκαν οι δανειολήπτες με δάνεια σε ισχύ και όσοι εξόφλησαν μετά το 2011, δηλαδή όχι όσους πραγματικά αφορούσε το συγκεκριμένο λάθος. Σε αλληλογραφία που είχε το γραφείο μας για το συγκεκριμένο θέμα, ενδεικτικά αναφέρω ότι η πρώην ΣΚΤ Λτδ/ΣΕΔΙΠΕΣ απαντούν ότι δεν αποδέχονται ότι υπάρχουν λάθη και στους άλλους λογαριασμούς, κάτι με το οποίο διαφωνούμε αρκετοί ειδικοί και αναμένουμε τη στιγμή που θα εκδοθεί η πρώτη σχετική απόφαση Επαρχιακού Δικαστηρίου.

Επίσης, σε αρκετά δάνεια/τρεχούμενους όπου έγιναν επιστροφές τόκων, φαίνεται ότι πρέπει να επιστραφούν και άλλα επιπρόσθετα ποσά, αφού οι αυξήσεις του περιθωρίου (στους λογαριασμούς που ίσχυσε) λήφθηκαν υπόψη ως ορθοί στους υπολογισμούς, ενώ αυτό δεν φαίνεται να ισχύει.

Σχετικές δημοσιευμένες αποφάσεις τόσο από την Υπηρεσία Καταναλωτή (ΥΚ), όσο και από το γραφείο του ΧΕ, έκριναν ως καταχρηστική τη ρήτρα αύξησης του επιτοκίου, και ειδικά το γραφείο του ΧΕ ανέφερε ότι όλα τα ΣΠΙ, όπου υπέγραψαν συμβάσεις δανείων οι οποίες φέρουν ή έπρεπε να φέρουν ως ΒΕ αυτό της ΕΚΤ, θα πρέπει να υπολογίσουν τις επιστροφές τόκων, αγνοώντας όλες τις αποφάσεις σχετικά με αλλαγή/αύξηση του περιθωρίου. Κατ’ εμένα, η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας (Οκτώβριο 2014) είναι ενδεικτική και κατατοπιστική αφού, όσον αφορά τις αυξήσεις επιτοκίου, αναφέρει τις έννοιες ‘περιπτώσεις βάσιμου λόγου’ και ‘η προσθήκη άλλων 6 μονάδων παραμένει μετέωρη και αδικαιολόγητη’. Έχοντας αναφέρει τα πιο πάνω και βάση των προνοιών της Νομοθεσίας που διέπει τους Αδειοδοτημένους Συμβούλους Αφερεγγυότητας, κατά την επαγγελματική μου γνώμη, τα χρεωστικά υπόλοιπα λογαριασμών που φέρουν την πιο πάνω ορολογία χρήζουν ακόμα διόρθωσης, βάσει και των διατάξεων των περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις και Ελευθεροποίησης του Επιτοκίου και Συναφών Θεμάτων Νόμων. 

Συνοψίζοντας, τόσο σε δάνεια/τρεχούμενους που έγιναν ή δεν έγιναν επιστροφές, όσο και σε δάνεια που εξοφλήθηκαν, υπάρχουν ακόμα σημαντικά ποσά που πρέπει να επιστραφούν. Δυστυχώς όμως στην Κύπρο, δεν υπάρχουν αρχές με δικαίωμα επιβολής, όπως για παράδειγμα την Financial Conduct Authority στην Αγγλία, αφού οι αποφάσεις τόσο της ΥΚ (Υπουργείο Εμπορίου), όσο και του ΧΕ δεν είναι δεσμευτικές για τις Τράπεζες.

Από τους πιο πάνω λογαριασμούς που δεν εξοφλήθηκαν, αρκετοί παρέμειναν στην ΣΕΔΙΠΕΣ και οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στην Ελληνική Τράπεζα (ΕΤ), η οποία ήδη απάντησε ότι για τις όποιες διαφορές που μπορεί να έχουν δανειολήπτες, θα πρέπει να απευθυνθούν στην ΣΕΔΙΠΕΣ.

Και τώρα στα σημαντικά όπου δυστυχώς κανένας δεν είπε τι θα γίνει. Τόσο για τον λανθασμένο υπολογισμό τόκων, όσο και τον υπολογισμό τόκου με π.χ. 360 ημέρες εμπορικού έτους αντί για 365 και 366 για τα δίσεκτα έτη, προέκυψαν/προκύπτουν υπερχρεώσεις, λόγω καταχρηστικών ρητρών, που πρέπει να αφαιρεθούν και δεν αφαιρέθηκαν. Κάποιος δανειολήπτης που πληροί τα κριτήρια για να ενταχθεί στο Εστία, με την ένταξη του/της χάνει το δικαίωμα να διεκδικήσει τις υπερχρεώσεις του/της. Ειδικά στις περιπτώσεις που η υποθηκευμένη οικία είναι περισσότερης αξίας από το χρεωστικό υπόλοιπο, η απομείωση που θα τύχει βάση του Εστία είναι 5%, ενώ η διόρθωση βάση λανθασμένου υπολογισμού τόκου, πιθανόν να ήταν πολύ περισσότερη. 

Πραγματικό παράδειγμα: το χαμηλότερο ποσό μεταξύ δανείου και οικίας δανειολήπτη είναι το χρεωστικό υπόλοιπο του δανείου €138.000, το οποίο απομειωμένο έως 5%, φτάνει στις €131.000. Το μερίδιο που θα αποπληρώσει το κράτος είναι €43.667 (το 1/3) και έτσι, θα απομένει στον δανειολήπτη για να αποπληρώσει €87.333. Η διόρθωση δε, βάση λανθασμένης χρέωσης τόκων, που χρήζει ο συγκεκριμένος δανειακός λογαριασμός είναι €31.778. Εάν γινόταν η διόρθωση και μετά εντασσόταν στο Εστία, το υπόλοιπο που θα του/της έμενε για να αποπληρώσει θα ήταν €67.274. Άρα, όπως καταλαβαίνετε, ο συγκεκριμένος δανειολήπτης χάνει το δικαίωμα του για επιπλέον διόρθωση ποσού €20.059.

Η λύση είναι η προδιαγραφόμενη δημιουργία Εμπορικού Δικαστηρίου χθες. Οι συγκεκριμένες περιπτώσεις πρέπει να επιλυθούν πριν τη λήξη της προθεσμίας καταβολής των αιτήσεων για ένταξη στο Εστία. Μην υπογράψετε τις νέες συμφωνίες που θα σας δοθούν χωρίς να προστατέψετε τα δικαιώματα σας...

*Οικονομικός Σύμβουλος/Σύμβουλος Αφερεγγυότητας – Εκκαθάρισης (ΜΒΑ, Kingston, UK)