Του Ανδρέα Α. Ανδρέου*
Ο αριθμός πωλήσεων το 2018 ανήλθε περίπου στο 95% αυτών του 2008, ενώ η αξία των περιουσιών ήταν κατά 6,6% αυξημένη το 2018 σε σχέση με το 2008
To 2018 ήταν η καλύτερη χρονιά στην αγορά ακινήτων μετά το 2008. Όπως καταδεικνύουν τα επίσημα στοιχεία των πωλήσεων, πήρε στην αγορά μια ολόκληρη δεκαετία για να έρθει πολύ κοντά στην εικόνα που παρουσίαζε σε επίπεδο συναλλαγών.
Ενδεικτικά, το 2008 σημειώθηκαν συνολικά 15.944 πωλήσεις και αντάλλαξαν χέρια περιουσίες συνολικής δηλωμένης αξίας περί των €3,16 δισ. Το 2018 σημειώθηκαν συνολικά 15.199 πωλήσεις και αντάλλαξαν χέρια περιουσίες συνολικής δηλωμένης αξίας περί των €3,37 δισ. Δηλαδή ο αριθμός πωλήσεων το 2018 ανήλθε περίπου στο 95% αυτών του 2008, ενώ η αξία των περιουσιών (σε ονομαστικούς όρους) ήταν κατά 6,6% αυξημένη το 2018 σε σχέση με το 2008.
Η Λευκωσία κατά το 2018 σημείωσε 4.215 πωλήσεις και σε συνολική αξία σχεδόν ακούμπησε τα €900 εκ. Το 2008 σημειώθηκαν 4.811 πωλήσεις με δηλωθείσα συνολική αξία σχεδόν €925 εκ. Αν εισάγουμε ένα μέσο όρο αξίας, τότε μπορούμε να πούμε πως το μέσο ακίνητο στη Λευκωσία κατά το 2018 είχε μέση αξία €213.500. Αν κάνουμε το ίδιο για το 2008, τότε το μέσο ακίνητο στη Λευκωσία είχε αξία €192.000. Αυτός ο μέσος όρος φυσικά είναι απλά ενδεικτικός. Εννοείται πως σε όλο το φάσμα των πωλήσεων υπήρχαν και πολύ πιο φθηνά ακίνητα, αλλά και πολύ πιο ακριβά. Η Λεμεσός κατά το 2018 σημείωσε 4.280 πωλήσεις και σε αξία σχεδόν ακούμπησε τα €1,2 δισ. Το 2008 σημειώθηκαν 4.969 πωλήσεις με δηλωθείσα αξία σχεδόν €1,05 δισ. Εφαρμόζοντας τον μέσο όρο και στην περίπτωση της Λεμεσού, τότε μπορούμε να πούμε πως το μέσο ακίνητο στη Λεμεσό κατά το 2018 είχε μέση αξία €280.000, ενώ το 2008 το μέσο ακίνητο στη Λεμεσό είχε αξία €211.000.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ενώ γίνεται τόσος σαματάς για τη Λεμεσό, στην πραγματικότητα σημείωσε μόλις 65 πωλήσεις περισσότερες από τη Λευκωσία κι ενώ θα ανέμενε κάποιος πως η μέση αξία θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη εντούτοις είναι κατά 30% μεγαλύτερη από τη μέση αξία της Λευκωσίας. Σίγουρα δεν είναι ευκαταφρόνητη η διαφορά σε αξία δεδομένου ότι μιλάμε για μέσο όρο, αλλά ας μην ξεχνάμε πως σχεδόν το ήμισυ των αγοραστών της Λεμεσού είναι ξένοι και άρα αγοράζουν ακριβά, ενώ μόνο το 5% των αγοραστών της Λευκωσίας είναι ξένοι και άρα η αγορά στηρίζεται από Λευκωσιάτες. Αυτό το στοιχείο είναι σημαντικό για να κρίνει κάποιος αντικειμενικός παρατηρητής για το ποια αγορά από τις δύο είναι πιο στέρεα.
Η Πάφος κατά το 2018 σημείωσε 3.087 πωλήσεις και σε αξία ξεπέρασε ελαφρώς τα €640 εκ. Το 2008 σημειώθηκαν 2.522 πωλήσεις με δηλωθείσα αξία σχεδόν €563 εκ. Εφαρμόζοντας τον μέσο όρο και στην περίπτωση της Πάφου, τότε μπορούμε να πούμε πως το μέσο ακίνητο κατά το 2018 είχε μέση αξία €207.000, ενώ το 2008 το μέσο ακίνητο στη Πάφο είχε αξία €223.000. Η Πάφος έχει μια πραγματικά αξιοσημείωτη επίδοση στις πωλήσεις αφού πέρυσι ξεπέρασε σε αριθμό αυτές του 2008 με ποσοστό πέραν του 22%. Επιπλέον, πουλά σε χαμηλότερο μέσο όρο από ό,τι το 2008 γεγονός που σημαίνει ότι οι τιμές είναι πιο λογικές παρά τότε.
Η Αμμόχωστος κατά το 2018 σημείωσε 987 πωλήσεις και σε αξία ξεπέρασε ελαφρώς τα €227 εκ. Το 2008 σημειώθηκαν 853 πωλήσεις με δηλωθείσα αξία σχεδόν €153 εκ. Εφαρμόζοντας τον μέσο όρο και στην περίπτωση της Αμμοχώστου, τότε μπορούμε να πούμε πως το μέσο ακίνητο κατά το 2018 είχε μέση αξία €230.000, ενώ το 2008 το μέσο ακίνητο στην Αμμόχωστο είχε αξία €179.000. Η Αμμόχωστος παρά το γεγονός ότι έχει τον μικρότερο αριθμό πωλήσεων παγκύπρια, κατά το 2018 ξεπέρασε σε πωλήσεις αυτές του κατέγραψε το 2008 σχεδόν κατά 16%, ενώ έχει τον δεύτερο πιο ψηλό μέσο όρο σε αξία ακινήτου μετά τη Λεμεσό. Η παρουσία της μαρίνας, ενός ή δύο άλλων resort και οι επενδύσει σε γη για ανέγερση ξενοδοχειακών μο¬νάδων συνέβαλαν στην αύξηση του μέσου όρου.
Η Λάρνακα κατά το 2018 σημείωσε 2.630 πωλήσεις και σε αξία ξεπέρασε ελαφρώς τα €403 εκ. Το 2008 σημειώθηκαν 2.789 πωλήσεις με δηλωθείσα αξία σχεδόν €478 εκ. Εφαρμόζοντας τον μέσο όρο και στην περίπτωση της Λάρνακας, τότε μπορούμε να πούμε πως το μέσο ακίνητο κατά το 2018 είχε μέση αξία €153.000, ενώ το 2008 το μέσο ακίνητο στη Λάρνακα είχε αξία €171.000. Η Λάρνακα εξακολουθεί να είναι ουραγός της ανάπτυξης παρά το γεγονός ότι σημειώθηκε αισθητή βελτίωση τα τελευταία χρόνια. Ως εκ της εικόνας που παρουσιάσει, αποτελεί μια καλή ευκαιρία επένδυσης σε ακίνητη περιουσία.
Κατά το 2019 αναμένω η πιο πάνω εικόνα να συνεχιστεί σε ήπιους ρυθμούς. Οι ήπιοι ρυθμοί είναι επιθυμητοί για να μην φτάσουμε σε εικόνες και καταστάσεις του πρόσφατου παρελθόντος που όπως βλέπετε χρειάζονται σχεδόν μια δεκαετία για να αντιστραφούν.
*Ο Ανδρέας Α. Ανδρέου, MRICS είναι CEO, APS Andreou Property Strategy – Chartered Surveyors