Του Αντώνη Λοΐζου

Για εκείνους τους τυχερούς που έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανεγείρουν το δικό τους κτήριο,

η συνήθης διαδικασία είναι:

  • * Επιλέξετε τον αρχιτέκτονά σας. Δώστε του σαφείς οδηγίες τι θέλετε και συζητάτε μαζί του (προσοχή να μην σας παρασύρει) τι υπηρεσίες θα έχει η οικοδομή, το χρόνο αποπεράτωσης των σχεδίων, τον χρόνο κατασκευής και βέβαια το οικονομικό κόστος.
  • * Επιλέξετε τους υπόλοιπους συμβούλους της οικοδομής σας, όπως πολιτικό μηχανικό, ηλεκτρομηχανολόγο, επιμετρητή ποσοτήτων και για μεγάλα έργα τον διευθυντή του έργου. Για όλους τους συμβούλους σας συζητήστε εκ των προτέρων τη βάση και το ύψος των δικαιωμάτων τους.
  • * Όταν ετοιμαστούν τα προκαταρκτικά σχέδια και οι αρχικές προδιαγραφές, να ετοιμαστεί το προκαταρκτικό κόστος για να διαπιστωθεί εάν βρίσκεται το έργο εντός του προϋπολογισμού.
  • * Ζητήστε προσφορές από εργολάβους που εμπίπτουν στην κατηγορία που δικαιούνται να αναλάβουν. Εργολάβοι που αναλαμβάνουν έργα πέραν της άδειας τους, ίσως το συμβόλαιό σας να είναι άκυρο.
  • * Όταν λάβετε τις προσφορές, συμφωνήστε με τον αρχιτέκτονα/ επιμετρητή σας να ετοιμάσει συγκριτικό πίνακα κόστους. 
  • * Μπορείτε να ζητήσετε και προσφορές από υπεργολάβους «δικούς σας» και να συγκρίνετε με εκείνους του κυρίως εργολάβου.
  • * Επιμένετε από όλους τους εμπλεκόμενους εργολάβους όπως παρουσιάσουν τραπεζική εγγύηση για καλή εκτέλεση και εντός του χρόνου παράδοσης. Μην πεισθείτε από διάφορους ότι δεν χρειάζεται προκαταβολή και ούτε το κόστος της τραπεζικής εγγύησης.
  • * Εάν δεν γνωρίζετε τον κύριο εργολάβο ιδιαίτερα, ζητήστε από τρίτους συστάσεις (παλαιότεροι πελάτες και από τους δικούς σας συμβούλους).
  • * Δώστε ιδιαίτερα προσοχή στον εργολάβο διότι ορισμένοι έχουν κύριο στόχο τη διεκδίκηση επιπλέοναπαιτήσεων/αποζημιώσεων. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι σκαρφίζονται οι εργολάβοι για επιπλέον απαιτήσεις, είτε σε χρόνο και/είτε σε κόστος. Για τον λόγο αυτό ως ιδιοκτήτης θα πρέπει να περιορίσετε τις απαιτήσεις σας για αλλαγές και να μην παρασυρθείτε από διάφορους (περιλαμβανομένων και συγγενών/φίλων κ.λπ.) για τις δικές τους υποδείξεις σε αλλαγές κ.λπ. Ως εκ τούτου ζητάτε εκ των προτέρων την κοστολόγηση των αποφάσεων σας.
  • * Ζητάτε ανά μήνα/δίμηνο εκθέσεις προόδου και κόστος από τους συμβούλους σας.
  • * Δεν θα είναι λάθος να επισκέπτεστε την οικοδομή σας κατά διαστήματα (τουλάχιστον 1/μήνα).
  • * Διατηρήστε την ψυχραιμία σας, να μην παρασυρθείτε από νέες ιδέες που συνήθως συνδέονται με την αύξηση κόστους και καθυστερήσεις.
  • * Εάν υπάρχει περιορισμός στο χρήμα και έχετε ζητήσει δάνειο, να πληροφορήσετε τον χρηματοδότη σας αμέσως για τυχόν αύξηση του κόστους και μη φοβηθείτε ότι θα σταματήσει τη χρηματοδότηση (εκτός και εάν το παρακάνετε) διότι στο τέλος η οικοδομή σας θα μείνει ατέλειωτη (όχι ασύνηθες φαινόμενο με τα κυπριακά δεδομένα).
  • * Έχετε υπόψη το 5% ή 19% Φ.Π.Α. πλέον τις διάφορες παραμέτρους (όπως μέγιστο μέγεθος σε τ.μ. κ.λπ).
  • * Έχοντας υπόψη σας ότι τυχόν αυξήσεις σε εργατικά/υλικά θα τα επωμιστείτε, όπως και θα επωμιστείτε το κόστος της παροχής υπηρεσιών (νερό-ρεύμα, ΣΥΤΑ, αποχετευτικό).
  • * Μην ξεχάσετε ότι επιπλέον του οικοδομικού κόστους υπάρχει και το κόστος των επίπλων και εξοπλισμού, κήποι, τυχόν πισίνα κ.λπ.
  • * Με την παράδοση θα πρέπει να γίνει ο τελικός έλεγχος και να συμφωνηθεί ο τελικός λογαριασμός με τον εργολάβο.  

Στο στάδιο αυτό επιμένετε να σας παραδώσουν και τα σχέδια «ως έχουν ακριβώς τοποθετηθεί» (as built) διότι στο μέλλον θα το χρειαστείτε σε περίπτωση επιδιορθώσεων κ.λπ.

Όπως λέμε εμείς στην Κύπρο «Ο Κυπραίος κτίζει ως και εάν θα ζήσει αιώνια και τρώει ως να είναι το τελευταίο του φαγητό». Επειδή δεν θα ζούμε αιώνια και είναι πιθανή μελλοντική του διάθεση, μην κατασκευάσετε την οικοδομή με αυστηρά τις δικές σας ιδιοτροπίες όπως κολώνες του Παρθενώνα, μεγάλα ανοίγματα με τζάμια, κάβα κ.λπ, που αν και είναι αρεστά, ίσως να μην πληρώνονται από τον νέο αγοραστή. Εάν είναι η οικοδομή πέραν του ενός ορόφου, είτε εγκαταστήστε, είτε κάνετε πρόνοια για ανελκυστήρα, διότι μετά θα το μετανιώσετε.

Προσέξετε:

  • * Εάν έχετε σχετικά μεγάλο κήπο να κάνετε πρόνοια για διάτρηση και σύστημα ποτίσματος.
  • * Στο θέμα ασφάλειας μην ξεχάσετε την τοποθέτηση συστήματος συναγερμού.
  • * Προσπαθήστε για συστήματα ενέργειας και φωτοβολταϊκών κ.λπ.
  • * Διπλό χώρο στάθμευσης τουλάχιστον.
  • * Αποθηκευτικό χώρο τουλάχιστον 10% του εμβαδού της οικοδομής.
  • * Προσέξετε στο θέμα της θέρμανσης. Μονάδες οροφής προκαλούν πονοκέφαλο σε περίπτωση ζεστού αέρα, ενώ η θέρμανση πατώματος προκαλεί σκόνη και δυσφορία στα πόδια.

Με τις επικρατούσες συνθήκες ίσως να μελετήσετε και το ενδεχόμενο να αγοράσετε κάτι έτοιμο που ίσως να μην είναι 100% δικής σας αρεσκείας, αλλά θα κοστίσει πολύ πιο φθηνά και θα γνωρίζετε τι αγοράζετε (ίδε ιστοσελίδες των τραπεζών και άλλους που διαθέτουν κατοικίες προς πώληση).

Εν πάση περιπτώσει και εάν καταφέρετε να αποπερατώσετε την οικοδομή σας, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, να ευχαριστείτε τον Θεό για τη βοήθειά του!